Wojciech Belon

---

Życiorys

Wojciech Belon przyszedł na świat w roku 1952 w Kwidzynie, w mieście rodzinnym swojej matki, Wandy ze Stępnikowskich, która pracowała jako notariuszka. Wkrótce po urodzeniu, razem z rodzicami, przeniósł się na krótko do Opola Lubelskiego, miejscowości, z której pochodził jego ojciec, Jerzy, inżynier budowlany. W tym czasie na świat przyszła jego siostra, Małgorzata, która później została żoną Konstantego Miodowicza. Rodzina Belonów osiedliła się w Skarżysku-Kamiennej, gdzie 1959 roku Wojciech rozpoczął naukę w szkole podstawowej.

W 1965 roku rodzina osiedliła się na stałe w Busku-Zdroju, gdzie Wojciech ukończył szkołę podstawową, kontynuując naukę w Szkole Ćwiczeń prowadzonym przy ówczesnym Liceum Pedagogicznym oraz Studium Nauczycielskim. W 1967 roku rozpoczął naukę w Liceum Ogólnokształcącym, a w tym czasie zaczął rozwijać swoją pasję turystyczną, stając się członkiem PTTK.

Hitem jego młodzieńczej działalności stały się występy przy gitarze na biwakach i ogniskach, gdzie grał i śpiewał zarówno szlagiery, jak i własne kompozycje. Jako licealista po raz pierwszy wystąpił publicznie z autorskimi utworami. Latem 1971 roku, w towarzystwie młodszej koleżanki z liceum, Grażyny Kulawik, zadebiutował na IV Giełdzie Piosenki Turystycznej w Szklarskiej Porębie, zdobywając jedną z głównych nagród. To wydarzenie zapoczątkowało działalność Wolnej Grupy Bukowina.

Po ukończeniu matury w 1971 roku, Wojciech próbował swoich sił na kierunku historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, jednak nie udało mu się uzyskać przyjęcia. W okresie od września 1971 do czerwca 1972 studiował wychowanie muzyczne w Studium Nauczycielskim w Tarnowie, gdzie usiłował stworzyć zespół poetycko-muzyczny przy Domu Kultury Zakładów Azotowych.

Mimo że zespół, który miał powstać, nie zrealizował się, to wkrótce powstał zespół Litsong, kierowany przez Jerzego Kaźmierczaka, a w repertuarze znalazły się utwory z muzyką Kaźmierczaka oraz tekstami Belona, które zostały nagrane w radiu „Belferek”, działającym przy Domu Studenta SN w Tarnowie. Wojciech brał także udział w różnych przeglądach piosenki turystycznej, zdobywając liczne nagrody.

Po roku spędzonym w Tarnowie, Wojciech powrócił do Krakowa, gdzie wznowił studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, tym razem na kierunku filozofii. Znaczącym momentem w jego karierze była pierwsza nagroda na Festiwalu Piosenki i Piosenkarzy Studenckich w Krakowie w 1974 roku. Od chwili tego sukcesu, Wolna Grupa Bukowina zagościła wśród najpopularniejszych przedstawicieli piosenki studenckiej i turystycznej, odbywając koncerty po całym kraju, co stało się ich sposobem na życie.

W 1977 roku Wojciech związał się z Joanną Kornagą (która zmarła 4 sierpnia 2021), studentką etnografii na UJ, pochodzącą ze Szczawnicy. W roku 1978 na świat przyszła ich córka, Olga. Wojciech często dedykował jej i żonie swoje liryczne wiersze oraz piosenki, w których Joanna była opisywana jako „Jasna” lub „Jasnowłosa”.

W miarę upływu lat, jak sam podkreślał, zespół zaczął zatracać pierwotnego ducha swojego muzykowania, który opierał się na wspólnym bycie i radości ze śpiewania. W grudniu 1981 roku zespół zawiesił swoją działalność w związku z wprowadzeniem stanu wojennego.

W okresie od zimy 1982 do wiosny 1985 współpracował z Wałami Jagiellońskimi, gdzie pełnił rolę „sekcji balladowej”, początkowo funkcjonując pod nazwą „Grupa Adres: Bukowina, ulica Wały Jagiellońskie 2”. W międzyczasie koncertował samodzielnie oraz z gitarzystami zespołu „Bukowina”: Wojciechem Jarocińskim, Wacławem Juszczyszynem i Janem Hnatowiczem.

Podczas Ogólnopolskiego Przeglądu Piosenki Turystycznej „Włóczęga ’85” w Zielonej Górze, Wojciech wystąpił gościnnie, akompaniując sobie na gitarze. Przedstawił szereg swoich nowych wierszy oraz wykonywał dozowane piosenki z repertuaru.

Twórczość

W twórczości Wojciecha Belona można znaleźć szereg różnorodnych tematów, które mają swoje odzwierciedlenie zarówno w jego wierszach, jak i piosenkach. Duży nacisk położony jest na opis górskich krajobrazów, które przypominają o pracy Jerzego Harasymowicza (wspomniane Pejzaże harasymowiczowskie, a także Sprzysiężenie górskiego kamienia). W takich utworach natura staje się pretekstem do podjęcia bardziej uniwersalnych tematów, takich jak przyjaźń, potrzeba bliskości oraz ucieczka od rutyny współczesnego życia.

Belon nie tylko wyraża w swoich tekstach uczucia związane z naturą, ale także składa bezpośrednie apele do słuchaczy, którzy podzielają jego myśli i odczucia. Utwory takie jak Bez słów, Bukowina II czy Pieśń Łagodnych kaleczą wrażliwość obojętnych wobec bezrefleksyjnego stylu życia w miejskim zgiełku, które krytykuje w kompozycjach takich jak Chyli się dzień do kresu oraz Nocna piosenka o mieście.

W swojej twórczości Belon porusza również historie codziennych, prostych ludzi, często inspirowanych autentycznymi wydarzeniami. Przykładem mogą być Majster Bieda czy Ballada o Cześku Piekarzu. Dodatkowo, niektóre jego utwory miłosne mają osobisty charakter, jak Kołysanki dla Joanny, Między nami i Poślę dziewczynie, co nadaje im intymny wymiar.

Odmiennym wątkiem w jego poezji są utwory, które pełne są goryczy i sarkazmu, wyrażające uczucia związane z przemijaniem czasu. Dla przykładu, takie kompozycje jak Bar na Stawach, P.S. jesiennej miłości oraz Piosenka o zajączku pokazują refleksje na temat ulotności życia.

W ostatnich wierszach artysta często dotyka tematów związanych z przeczuciem śmierci oraz wątkami biblijnymi, co można zauważyć w utworach Jakże blisko, Motyw biblijny czy Pieśń ślepca. Oprócz tego, Belon komponował również piosenki o bardziej humorystycznym i kabaretowym charakterze, które niejednokrotnie były frywolne, takie jak Ballada o Zyźku Wilku czy Tango Jimmy.

Warto zauważyć, że niektóre z jego utworów w sposób dowcipny krytykowały społeczno-polityczne realia ówczesnej Polski, co można usłyszeć w takich piosenkach jak Zamek oraz Ballada o Tatuśku działaczu.

Śmierć

Wojciech Belon zmarł w nocy z 3 na 4 maja 1985 roku, w Szpitalu Klinicznym w Krakowie (dzisiejszy Szpital Uniwersytecki w Krakowie), gdzie planowano przeprowadzenie zabiegu dializy nerek. Artysta już od wczesnych lat zmagał się z ciężką chorobą nerek, która również dotknęła jego siostrę.

Pogrzeb Wojciecha Belona odbył się 8 maja 1985 roku w jego rodzinnym Busku-Zdroju.

Pamięć o Wojtku Belonie

W miesiącu maju, w malowniczym Busku-Zdroju, odbywa się Ogólnopolski Festiwal Piosenki, który w hołdzie Wojtka Belona nosi tytuł „Niechaj zabrzmi Bukowina”.

Ten niezwykły festiwal jest organizowany przez Buskie Samorządowe Centrum Kultury, które z dumą nosi imię tego utalentowanego muzyka.

Na stałe w krajobraz Buska-Zdroju wpisał się również pomnik upamiętniający artystę, który został odsłonięty 20 września 2008 roku. Znajduje się on przed budynkiem BSCK i ma formę brązowej ławeczki, stworzony przez rzeźbiarza Jacka Kucaby.

Od 2007 roku można zwiedzać ekspozycję poświęconą Wojtkowi Belonowi w Pałacu Wielopolskich w Chrobrzu.

Ważnym momentem dla tej placówki był 23 czerwca 2011 roku, kiedy artyści z Wolnej Grupy Bukowina przekazali medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, przyznany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, jako wyraz uznania dla ich wkładu w kulturę.

Utwory poświęcone Wojciechowi Belonowi

Wiele utworów muzycznych zostało stworzonych na cześć Wojciecha Bellona, które niosą ze sobą różnorodne emocje i wspomnienia. Oto lista niektórych z nich:

• – Tylko góry te same – muz. i sł. Jan Hnatowicz, wyk. Anna Treter, płyta Na południe, wyd. 2003,
• – Wojtka Bellona ostatnia ziemska podróż do Włodawy – muz. Krzysztof Myszkowski, sł. Adam Ziemianin, wyk. Stare Dobre Małżeństwo, płyta Czarny blues o czwartej nad ranem, wyd. 1992,
• – Piosenka dla Wojtka Bellona – muz. Krzysztof Myszkowski, sł. Aleksandra Kiełb-Szawuła, wyk. Stare Dobre Małżeństwo, płyta Makatki, wyd. 1990,
• – Prosto od serca – muz. Krzysztof Myszkowski, sł. Adam Ziemianin, wyk. Stare Dobre Małżeństwo,
• – U studni – muz. Krzysztof Myszkowski, sł. Adam Ziemianin, wyk. Stare Dobre Małżeństwo,
• – Wspomnijmy byłych poetów – muz. Ryszard Pomorski, sł. Wiesław Buchcic, wyk. Wołosatki,
• – Requiem dla Majstra Biedy – Maciej Służała,
• – Epitafium – sł. Anna Szaleńcowa, Andrzej Mróz, muz. Andrzej Mróz,
• – Bartne – Bogusław Diduch, M.Czyżykiewicz,
• – Bellonika z miastem – Krzysztof Jurkiewicz,
• – List do siebie – Piotr Bukartyk,
• – Gór mi mało – Tomasz Borkowski,
• – Piosenka z Harasymowicza – sł. i muz. Michał Łangowski,
• – Mała piosenka o Niebie – Grzegorz Bukała,
• – Szkic do portretu – Mariusz Zadura,
• – Zajazd na końcu świata – Tomasz Pałczyński,
• – Zwyczajna pieśń człowieka – Sylwester Szweda,
• – Piosenka dla Przyjaciela – Andrzej Pacuła,
• – Dlaczego nie interesują mnie telewizyjne seriale – Mariusz Kamper,
• – Ballada o Wojtku – Jerzy Stadnicki,
• – Zima serca – (TPW),
• – Regge dla Wojtka – Tadeusz Leśniak,
• – Listownie do Wojtka B.– muz. Dariusz Czarny, sł. Adam Ziemianin, wyk. zespół U Studni,
• – I nawet już mam ten dom – Piotr Bukartyk,
• – Fakt – Roman Kołakowski,
• – Bieszczadula – muz. Andrzej Wawrzyniak, sł. Andrzej Ciach, wyk. Klub Piosenki A PRIORI,
• – Bellonika z Grzesiem – sł. Grzegorz Szafoni, muz. Michał Łangowski.

Każdy z tych utworów stanowi niepowtarzalną część dziedzictwa muzycznego, będącego hołdem dla talentu i pamięci Wojciecha Bellona.

---

Oceń: Wojciech Belon

---